Badania i rozwój


Grupa Energa jest jedną z czterech największych krajowych spółek energetycznych i jedną z trzech największych dostawców energii elektrycznej w Polsce. Podstawowa działalność obejmuje wytwarzanie, dystrybucję, obrót energią elektryczną i cieplną oraz obrót gazem.

W celu budowania innowacyjności i przewagi konkurencyjnej, Grupa ENERGA SA w 2018 r. przyjęła Strategiczną Agendę Badawczą na lata 2019 – 2028. Strategiczna Agenda Badawcza (SAB) to dokument mający charakter „mapy drogowej”, który w precyzyjny sposób określa kierunki badań, rozwoju i innowacji (obszaru B+R+I) w Grupie Energa. Przy pracy nad SAB uwzględniono strategię, strukturę i kulturę organizacyjną firmy oraz posiadane przez nią aktywa. SAB pozwalającym skupić się na najbardziej atrakcyjnych i priorytetowych działaniach w obszarze B+R+I.

Wzorem poprzednich lata Grupę Energa w obszarze B+R+I w 2018 roku wspiera Rada Naukowo - Techniczna ds. Innowacji. Członkami rady są wybitni przedstawiciele czołowych ośrodków akademickich w kraju. Rada to organ opiniująco-doradczy Energi SA powołany przez Zarząd Spółki.

W 2018 r Centrum Badawczo-Rozwojowe im. M. Faradaya (CBRF) zorganizowało drugą edycję konkursu Energa Open Innovation. Nagrodzone zostały dwa innowacyjne projekty energetyczne opracowane przez pracowników naukowych Politechniki Gdańskiej oraz wieloletniego praktyka branży elektrycznej. Pierwszą nagrodę zdobył projekt, którego celem jest identyfikacja faz odbiorców sieci niskiego napięcia. Konkurs Energa Open Innovation 2018 odbywał się pod honorowym patronatem Ministerstwa Energii oraz Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.

Centrum Badawczo-Rozwojowe im. M. Faradaya powołano jako jedno z głównych narzędzi realizacji Strategii Innowacji przyjętej przez Energę na lata 2017-2020, z perspektywą 2025+. Podstawowym zadaniem CBRF jest inicjowanie nowych projektów, a także pozyskiwanie pieniędzy na działalność badawczo-rozwojową od podmiotów zewnętrznych. CBRF ma siedzibę w LINTE^2 – unikalnym w skali europejskiej, najnowocześniejszym laboratorium elektroenergetycznym w Polsce znajdującym na tere-nie Politechniki Gdańskiej.

Najważniejsze realizowane projekty z obszaru działalności innowacyjnej Grupy Energa


Od 2017 roku Spółka z Grupy Energa realizuje Projekt NEDO. Celem projektu jest zdobycie wiedzy i doświadczenia nt. możliwości wykorzystania technologii magazynowania energii w celu zwiększenia elastyczności pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.

Finalnym produktem projektu będzie magazyn energii na Farmie Wiatrowej Bystra. Budowa magazynu energii jest częścią projektu Smart Grid Demonstration Project in Poland realizowanego przez japońską organizację rządową NEDO. Spółka z Grupy Energa odpowiada za wybudowanie infrastruktury niezbędnej dla posadowienia elementów magazynu, integracje magazynu z KSE oraz eksploatację magazynu w okresie demonstracyjnym. Planowana data zakończenia to 31 grudnia 2020 roku.

W 2018 roku zakończono projekt Upgrid, który był realizowany z dofinansowaniem Unii Europejskiej w ramach programu Horyzont 2020. W ramach projektu na wybranym obszarze zmodernizowano sieci SN i nN w celu przetestowania nowych funkcjonalności związanych z zarządzaniem siecią nN i SN. Działania te ograniczą awarie, zredukują wskaźniki SAIDI/SAIFI oraz strat sieciowych. Nastąpi wzrost efektywności procesu usuwania awarii i zwiększenie elastyczności pracy sieci nN.


Budowa Lokalnego Obszaru Bilansowania jako elementu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa i efektywności energetycznej pracy systemu dystrybucyjnego – celem projektu było opracowanie i wdrożenie technologii Lokalnego Obszaru Bilansowania, która w wydzielonym obszarze systemu elektroenergetycznego pozwala na zintegrowane zarządzanie jego zasobami energetycznymi. Implementacja opracowanego w ramach projektu rozwiązania pozwoli na zwiększenie zdolności przyłączania do sieci rozproszonej generacji opartej na OZE, poprawy efektywności wykorzystania energii elektrycznej oraz poprawy niezawodności i bezpieczeństwa dostaw energii.

Celem projektu SORAL jest dostarczenie wiedzy i narzędzi, które pozwolą na podniesienie efektywności zarządzania siecią kablową SN. W ramach projektu, zostanie opracowana metodologia oceny ryzyka awarii kabli SN i opracowany system informatyczny SORAL umożliwiający wymierną ocenę ryzyka awarii poszczególnych elementów linii kablowych SN. System dostarczy informacje umożliwiające podejmowanie działań prewencyjnych ograniczających ilość awarii i będzie wspierał proces modernizacji sieci kablowej.


W 2018 roku zakończono projekt Energa Living Lab. Celem projektu, realizowanego przez spółkę Enspirion, było demonstracja skuteczności i popularyzacja narzędzi zarządzania popytem w formule testów w żywym laboratorium utworzonym przy udziale 300 gospodarstw domowych z terenu Gdyni.

Przez około dwa lata gospodarstwa domowe w siedmiu dzielnicach w Gdyni testowały innowacyjne rozwiązania spółki Enspirion, które pomagają w kontroli bieżącego zużycia energii elektrycznej. Jego podstawowym założeniem było testowanie narzędzi w warunkach rzeczywistych. W okresie projektu rodziny sprawdzały, jak w praktyce działają narzędzia i produkty mające zmniejszyć zużycie energii. Rezultatem projektu była redukcja zużycia energii elektrycznej o około 104 MWh, ograniczenie emisji CO2 łącznie o 124 tony. Projekt był współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Instrumentu LIFE+.


Spółka z Grupy Energa wybudowała pilotażową pływającą farmę fotowoltaiczną. Energa Wytwarzanie SA testuje instalację o mocy kilku kW. Badania pilotażowe mają potwierdzić przydatność pływających farm fotowoltaicznych w polskich warunkach klimatycznych. Testy odbywają się w zmieniających się warunkach pogodowych. Instalacja fotowoltaiczna na wodzie zamontowana jest we wsi Łapino gmina Kolbudy przy elektrowni wodnej nalężącej do spółki. Rozpoczęte badania stanowią doskonałą podstawę do opracowania projektu badawczego, którego celem będzie wdrożenie pływającej farmy wiatrowej.


Energa Obrót SA utworzyła z gminą Żerków, Żerkowski Klaster Energii. To pierwsza taka inicjatywa, w którym Energa Obrót SA chce podzielić się z mieszkańcami oraz lokalnymi firmami wiedzą i doświadczeniem. Inicjatywa ta ma poprawić bezpieczeństwo i efektywność energetyczną gminy i jej mieszkańców.

W drugiej połowie roku 2018 r. Energa Obrót wraz 22 podmiotami, jednostkami samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorcami, utworzyła Turkowski Klaster Energii „Czysta Energia”. Energa Obrót SA, pełni rolę partnera technicznego, a przy realizacji tej inicjatywy będzie współpracować z pomiotami Grupy, między innymi z Energą Invest. Misją Turkowskiego Klastra Energii „Czysta Energia” jest zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym miksie energetycznym na terenie Powiatu Tureckiego, dbałość o środowisko przyrodnicze poprzez ograniczenie niskiej emisji oraz docelowo dążenie do samowystarczalności energetycznej.


Enspirion sp. z o.o. w 2018 roku pozyskał kontrakty na łączną redukcję mocy w wysokości 340 MW latem, a w pakiecie zimowym na 360 MW. To 70 proc. mocy możliwej do zakontraktowania przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne w przetargu na redukcję zapotrzebowania w ramach programu gwarantowanego.

Zgłoszenie gotowości tak dużych ograniczeń było możliwe dzięki pozyskaniu przez spółkę nowych partnerów, m.in. wszystkich spółek Grupy Azoty. Mogą one wspomóc bezpieczeństwo Krajowego Systemu Elektroenergetycznego dzięki własnym źródłom zasilania - działającym przy zakładach elektrociepłowniach. Usługa redukcji zapotrzebowania na moc wzmacnia bezpieczeństwo energetyczne kraju. Pozwala bowiem ograniczyć zużycie wybranych odbiorców, gdy wystąpi zagrożenie niedoborów energii. Klientami Enspiriona są huty, zakłady chemiczne, cementownie, odlewnie, zakłady z branży spożywczej czy firmy telekomunikacyjne. To one zgłosiły gotowość przesunięcia procesów produkcyjnych na inne godziny lub czasowego przejścia na własne źródła zasilania.

Energa Invest w 2018 roku rozpoczęła realizacje projektu Pylon. Celem projektu jest usprawnienie i ustandaryzowanie procesu projektowania i budowy linii elektroenergetycznych. W ramach projektu powstaje szeroki zasób rozwiązań odpowiadających wymaganiom większości obszaru Polski. Energa Invest wdraża przygotowanie katalogu optymalnych konstrukcji wsporczych dla linii elektroenergetycznych 110 kV. Prace projektowe zmierzają do osiągnięcia pełnej zgodności z najnowszym standardem branżowym. Z zaplanowanego cyklu czterech badań wytrzymałościowych w Rumunii, wykonano dotąd dwie próby. Doświadczalna weryfikacja wytrzymałości zaprojektowanych konstrukcji, potwierdziła założenia projektowe i zastosowany algorytm obliczeniowy.

Grupa Energa w zakresie prowadzonych projektów B+R+I współpracuje z wieloma jednostkami naukowymi, w tym m.in. z: Instytutem Energetyki w Gdańsku, Uniwersytetem Warszawskim, Politechniką Gdańską, Politechniką Warszawską, Instytutem Maszyn Przepływowych PAN, Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim, Gdańskim Parkiem Naukowo-Technologicznym oraz Pomorskim Parkiem Naukowo-Technologicznym.